Szpotawość kolan to stan rzeczy w której staw kolanowy zapada się do boku- do zewnętrznej strony. Gdy szpotawość dotyczy obu kończyn dolnych będą one układały się w charakterystyczny sposób.
Co się dzieje jeżeli kolano jest szpotawe ?
W prawidłowych warunkach kość udowa porusza się względem kości podudzia (piszczelowa i strzałkowa) zachowując właściwe położenie. Jakość owego ślizgu jest dobra dlatego że kolano jest stabilizowane:
od bocznej strony za sprawą:
-więzadła poboczne kolana,
-ścięgna mięśni podążających tym rejonem np. napinacza powięzi szerokiej,
-łąkotkę boczną, która jak klin wetknięta jest w kolano,
-lokalne mięśnie stabilizujące,
od strony wewnętrznej za to stabilizację zapewniają:
-więzadła poboczne przyśrodkowe,
-ścięgna mięśni podążających tym rejonem np. przywodziciele,
-łąkotka przyśrodkowa, która jak klin wetknięta jest w kolano,
-lokalne mięśnie stabilizujące.

https://redirect.qxa.pl/fizjoterapeuta-sanok ustawienie kości względem siebie wydaje się istotne do pracy powyżej opisanych struktur. Jeżeli natomiast kolano ucieka do boku (szpotawość) zaburza to położenie łąkotki bocznej, która nie ślizga się dobrze, napięcie torebki stawowej oraz dodatkowo więzadeł po stronie zewnętrznej, nieprzyjaźnie wpływa na działanie mięśni zlokalizowanych w tym obszarze.
Szpara stawowa kolana się poszerza a sam staw traci swą stabilność i będzie w wyższym stopniu skłonny na kontuzję polegającą na „ucieknięciu kolana do boku”, grozi to uszkodzeniem więzadeł pobocznych czy chociaż kontuzji łąkotki.
Należy dodać, że jeżeli szpara stawowa po stronie zewnętrznej zostaje poszerzona, to po stronie przyśrodkowej- pewnie dojdzie do zmniejszenia szpary stawowej, a co za tym idzie do większej kompresji na łąkotkę przyśrodkową- takowa sytuacja zwielokratnia zagrożenie urazu łąkotki przyśrodkowej !

Z jakiego powodu kolano jest szpotawe ?
To fundamentalne pytanie które wskazane jest sobie postawić przed przystąpieniem do leczenia.
Powodów może okazać się wiele- nieprawidłowe ustawienie kości względem siebie, osłabienie aparatu więzadłowego w kolanie, niewłaściwe ustawienie miednicy, czy też nawet niewłaściwe ustawienie stawu skokowego.

Z różnorodnych czynników kość udowa może się skręcić wobec kości podudzia osłabiając zewnętrzną część stawu.
Co z tym zrobić ?
Aby zabrać się za fizjoterapię tego gatunku dolegliwości przychodzi w 1-szej kolejności odnaleźć przyczynę tego stanu rzeczy. Aby to zrobić mamy możliwość wykonać:
-testy więzadeł kolana- tak aby ustalić czy jest przyzwoicie stabilizowane,
-testy mięśniowe- aby zorientować się czy napięcie mięśni jest właściwe,
- testy łąkotek- ażeby przejrzeć czy pracują prawidłowo i są dobrze ustabilizowane,
-należy przetestować ustawienie i zakresy ruchu stopy- jej nieprawidłowe położenie jest w stanie wywoływać rotację podudzia względem kości udowej,
-należy sprawdzić ustawienie miednicy i zakresy ruchu stawu biodrowego- nieprawidłowości w tym rejonie zdołają przynosić skręcenie kości udowej względem kości podudzia.

Po pierwsze dokładne testowanie.
Wówczas gdy już dostrzeżemy, iż coś jest nie tak, że kolano naszego dziecka ucieka, ustawia się niepoprawnie, czy dziecko narzeka na ból postanawiamy zapisać się się do specjalisty- tylko do jakiego ? Większa część rodziców udaje się do lekarza pierwszego kontaktu, choć ten rzadko kiedy bywa biegły w ortopedii czy rehabilitacji. Toteż też wypisuje skierowanie do lekarza ortopedy, który to ma ocenić i zdiagnozować problem. Tu zazwyczaj rodzi się pierwsze zaskoczenie, dlatego, że do lekarza specjalisty najczęściej czeka się w kolejce i to dosyć sporo. Na takiej wizycie lekarz winien wskazać problem, a, także jego źródło- bo to jest kluczowe w procesie fizjoterapii. Powinien zbadać postawę dziecka, zbadać zakresy ruchu (nie tylko kolan, ale również wszystkich stawów kończyny dolnej i miednicy. Warto skontrolować także stabilność poszczególnych stawów a także działanie więzadeł. Kiedy już odbędziemy takową wizytę, lekarz przebada dziecko i wykryje problem jakim są szpotawe kolana prawdopodobnie wystawi skierowanie na rehabilitację. W takowym skierowaniu będzie napisane rozpoznanie: „Kolana szpotawe” a, także, które dzialania zrealizować, przeważnie jest to: gimnastyka korekcyjna i ewentualnie masaż, oraz fizykoterapia. Tutaj rodzi się 1 zgrzyt, bo skoro lekarz bada dziecko, zna przyczynę dysfunkcji a dla rehabilitanta przedstawia zaledwie skierowanie na ćwiczenia korekcyjne- to skąd nasz rehabilitant ma mieć pojęcie jakie to ćwiczenia ? Przecież gatunek prowadzonej gimnastyki będzie zależał od tego jakie jest podłoże problemu, czy zachodzi przykurcz w biodrze ? A może mięśnie stabilizujące kolano wykazują zbyt niskie napięcie i kolano jest niestabilne - w takim przypadku ćwiczenia będą wyglądały absolutnie inaczej. Zachodzi więc pytanie- czy rehabilitant nie powinien osobiście przebadać i zdiagnozować dziecka ? A jeśli tak, to po co w tym łańcuchu wstawiać lekarza rodzinnego i ortopedę ?
W czasie ćwiczeń.
Jeśli dziecko jest już na gimnastyce korekcyjnej trzeba się upewnić, że prowadzi poprawne ćwiczenia ! Częstokroć bowiem zdarza się tak, że przez natłok wykonywania zadań i pacjentów robi się taką gimnastykę w grupach. Co więcej, są to grupy mieszane z dziećmi które posiadają najróżniejsze schorzenia. Przychodzi zatem postawić pytanie- czy dziecko które ma szpotawe kolana, ma robić te same ćwiczenia co dziecko z odstającą łopatką ? Z pewnością, że nie. Takowe przypadki powinny być prowadzone pojedynczo, mieć indywidualnie dopasowane ćwiczenia i robić je pod okiem fizjoterapeuty. Biorąc pod uwagę, że szpotawe kolano może mieć różnorodne przyczyny z przekonaniem jest sens stwierdzić, że 2 osoby posiadające szpotawe kolana mogą wykonywać odmienny rodzaj ćwiczeń dlatego, że przyczyna ich problemu będzie inna !
Co mam zrobić wówczas gdy moje dziecko ma szpotawe kolana ?
Z wspomnianego tekstu możemy wyciągnąć zasadniczy wniosek. Możesz włóczyć się po lekarzach w celu znalezienia trafnej diagnozy i zlecenia rehabilitacji, czy też możesz też udać się do fizjoterapeuty, który to przebada, zdiagnozuje i wykona rehabilitację Twojego dziecka.